Sineklerin Tanrısı

İnsanlığı ve toplum kavramın anlatan en güzel eserlerden biridir Sineklerin Tanrısı. Kendi medeniyetlerini oluşturan çocukları ve zamanla her sistemde olduğu gibi farklı seslerin çıkmasını çocuklar üstünden anlatmıştır. Toplum içinde yaşayan insanın davranışlarının neye göre şekillendiğini sorgulayan, içgüdülerimizin hareketlerimiz üstündeki etkisini bizlere gösteren alegorik bir eserdir. 1954’te basıldıktan sonra William Golding’i büyük bir üne kavuşturmuştur.

“Sineklerin Tanrısı başlangıçta, ıssız bir adaya düşen çocukların serüvenlerini anlatan, küçükler için yazılmış bir öykü, R.M. Ballantyne’ın Mercan Adası’nın çağdaş bir uygulaması sanılabilir. Hatta Golding, kendine özgü buruk alaycılıkla, okuyucunun bu sanısını pekiştirmek istercesine, Sineklerin Tanrısı’nın başlıca iki kişisine Mercan Adası’ndaki çocuklardan aldığı Ralph ve Jack adlarını verir. Mercan Adası’nda Ballantyne, oldukça duygusal ve biraz da bön bir iyimserlikle, gemileri battıktan sonra Pasifik Okyanusu’nda ıssız bir adaya sığınan üç İngiliz gencinin, Büyük Britanya uygarlığının oldukça başarılı bir küçük örneğini nasıl yeniden kurduklarını anlatır. Golding’in Sineklerin Tanrısı’nda da bir mercan adası ve İngiliz çocuklar vardır. Ama altı ile on iki yaş arasında olan bu çocuklar, gelecekteki atom savaşı sırasında, güvenilir bir yere götürülmek üzere bindikleri uçak bir saldırıya uğradığı için bu mercan adasına düşmüşlerdir. Ve bu mercan adasında olup bitenler, Ballantyne’ın romanında olup bitenlere hiç mi hiç benzememektedir…

---

Sineklerin Tanrısı, Nobel Edebiyat Ödüllü İngiliz romancı ve şair William Golding’in 1954 yılında yazdığı alegorik romanıdır. Özgün adı Lord of the Flies olan roman Türkiye’de özgün adının tam çevirisi olan Sineklerin Tanrısı’nın yanı sıra bazı yayın evleri tarafından İşte Bizim Dünya adıyla da yayımlanmıştı.

Romanın İngilizce versiyonu 1970’li yıllarda Türkiye’de yabancı dille eğitim yapan devlet okullarında (Maarif Bakanlığı Kolejleri) İngilizce derslerinde okutulmuştur.

Kitabın arka planı

Kitap II. Dünya Savaşı’nın ardından yazarın kendi yakın geleceğinde, yani gerçek olmayan bir nükleer savaş sırasında geçer. Mercan Adası’na karşılık olarak; Mercan Adası’ndaki gibi çocukların ve gençlerin iyilik potansiyellerinden bahsetmek yerine, kökenlerimizde olan vahşiliğe dönüşü göstermektedir. William Golding, II. Dünya Savaşı’nda gördüğü had safhadaki vahşetin etkisiyle bu kitabı, başlıca insanın doğası ve içinden gelen kötülüğü sorgulamak üzerine yazmıştır.Başlarda kitap İngiliz halkı tarafından tepki görse de (çocukları kötü gösterdiği için) aynı günlerde 2 sokak çocuğunun masum bir çocuğu sebepsiz yere döverek öldürdüğü için bir anda ilgi odağı olmuştur.

Kitabın konusu

Issız bir adaya düşen ve kitapta sayıları tam olarak belirtilmeyen bir çocuk grubu yaşam savaşı vermek için kendi aralarında kuvvetlenirler. Kendi aralarında iş bölümü ve uyum sorununda anlaşırlar. Bu arada bu gruba adanın başka köşelerine düşen çocuklar da katılınca, bir yönetim ihtiyacı doğar. Kargaşanın çözümünü lider seçmekte bulurlar. Sonunda lider olarak Ralph’ı seçerler. ‘Domuzcuk’ lakaplı çocuk bulduğu deniz kabuğuyla bir anda dikkatleri üstüne çeker fakat lidere bu kabuğu kaptırınca üzerindeki tüm dikkatler de bir anda dağılır. Bununla beraber katolik lisesi öğrenci grubuda deniz kenarındaki gruba yaklaşır ve bu gruba katılırlar. Liderlik ciddi anlamda sorun olmaya başlar. Çare olarak ise liderliği bölmekte bulurlar. Avcılıkla ilgili konuları katolik okulu başkanı olan Jack’e verirler. Çocuklara (küçük olanlara) bakma görevini Domuzcuk’a verirler. Önceliği karın doyurmaya, yatacak barınaklar ayarlamaya, korunmaya ve kurtulmaya ayırırlar. Kurtulmak için dağın en tepesine ateş yakmayı planlarlar ve bunun sorumluluğunu avcılığı üstlenen Jack’e kabul ettirirler. Ne de olsa avlanırken ateşe de bakabilir düşüncesi hakimdir. Yemek ve yatma ile ilgili işlerde sahilde kalan gruba düşer. Ateşin başındaki nöbetin aksadığı bir anda, adaya yakın bir yerden gemi geçer ve ateş söndüğü için adadakileri göremezler. Sonunda zincirler kopar ve adadaki çocuklar iki gruba ayrılırlar. Bir yanda Ralph diğer yanda katolik okulu başkanı Jack. Jack ve onun grubunda olan çocuklar dağa çıkar ve Ralph ve Ralph’in yanında bulunan çocuklara düşmanca tavırlar takınırlar. İki tarafın da belli başlı eksikleri vardır. Bunları tamamlamak için karşılıklı karşılaşmalar olur ama bu karşılaşmalar da sonuçsuz kalır. Simon’un bir gece ormanda gezeken gördüğü canavar (paraşütçü) onun sahile kadar kaçmasını sağlar. O sırada sahilde bulunan ve canavar için çözümler arayan Jack ve Ralph’in grubu Simon’u görünce karanlığın da etkisiyle canavar zannedip linç ederler. İki grup Simon’u öldürdüklerini anlayınca tekrar ayrılırlar. Tekrar barışmak için çaba harcayan Ralph ve Domuzcuk, dağdaki kalede kalan Jack ve grubunun yanına giderler. Domuzcuk, Roger’in tepeden üzerine yuvarladığı kaya ile birlikte uçurumdan yuvarlanarak denizdeki kayalara çakılıp ölür. Ralph ise kaçıp çalılıklara saklanarak kurtulur. Jack ve grubunun Ralph’ı öldürmek için tekrar aradıkları sırada adaya bir gemi yanaşır ve çocukları kurtarır.

Sineklerin Tanrısı, Liderlik savaşının insanların doğal yapısında olduğunu ve bunu kazanmak için de dost kazanma ve düşman kaybetme (gerekirse yok etme) yöntemlerini uygulamasını gösteren bir roman. Gruplaşmaların temelinde insanın en derinlerinde saklı pırıltıları ve kötülükleri meydana çıkarma uğraşındaki insanları betimliyor.

---

1

Denizkabuğundan Çıkan Ses

Sarı saçlı çocuk, kayadan indi, lagüne doğru yöneldi. Okul üniformasının ceketini çıkarmıştı. Elinde tuttuğu ceketin ucu yerlerde sürünüyordu. Ter içindeydi; kurşuni gömleği gövdesine, saçları alnına yapışmıştı. Vahşi ormanda açılan uzun yaranın izi sıcakta buğulanıyordu sanki. Sürüngen bitkilerle kırılmış ağaç gövdeleri arasında ağır ağır tırmanırken, bir kuş –kırmızılı sarılı hayalimsi bir kuş– cadılar gibi bir çığlık atıp, gökyüzüne doğru ışıl ışıl süzüldü. Başka bir ses yankıladı bu çığlığı.

“Hey!” dedi ses, “bekle bir dakika.”

Vahşi ormanda açılan yaranın kenarındaki bitkiler sarsıldı, bir yığın yağmur damlası pıtır pıtır yere döküldü.

Sarışın çocuk durdu, farkına varmadan çoraplarını dizlerine doğru çekti. Bu hareketle birlikte, bir an için, bir İngiliz kasabasına döndü vahşi orman.

Ses gene konuştu:

“Bu sürüngen bitkiler yüzünden kıpırdayamıyorum neredeyse.”

Konuşan, geri geri yürüyerek bitkilerin arasından sıyrıldı. Küçük dallar, kirli rüzgâr ceketini tırmıklıyordu. Çalılara takılan çıplak tombul dizlerine dikenler batmıştı. Eğilip, dikenleri dikkatle çıkardıktan sonra döndü. Sarışın çocuktan daha kısa boylu ve çok şişmandı. Ayaklarını güvenilir yerlere basa basa ilerledi. Başını kaldırdı, kalın camlı gözlüğüyle sarışın çocuğa baktı:

“Megafonlu adam nerede?”

Sarışın çocuk başını salladı:

“Burası bir ada. Yani bir ada olduğunu sanıyorum. Denizdeki şu kayalıklar bir resiftir. Belki hiç büyük yoktur buralarda.”

Şişman çocuk şaşar gibi oldu:

“Pilot vardı. Ama yolcuların bölümünde oturmuyordu. Öndeki küçük bölmedeydi.”

Sarışın çocuk, gözlerini kısmış, denizdeki kayalığa bakıyordu.

Şişman çocuk, “Bir yığın başka çocuk vardı” dedi. “Bazıları çıkabilmiştir uçaktan. Çıkabilmiştir, değil mi?”

Sarışın çocuk, elinden geldiği kadar kayıtsız bir halle denize doğru yürümeye başladı. Hem aldırmıyormuş gibiydi, hem de umursamadığını açığa vurmak istemiyordu. Şişman çocuk, onun peşinden gitti çabuk çabuk:

“Burada hiç büyük yok mu?”

“Yok, bana kalırsa.”

Sarışın çocuk, bunu ağırbaşlı bir halle söylemişti. Ama böylesine istediği bir durumun gerçekleşmesinden duyduğu sevinci tutamadı. Uçağın bıraktığı izin ortasında, başının üstünde amuda kalktı. Tepetaklak sırıttı şişman çocuğa:

“Büyükler yok!”

Şişman çocuk, bir saniye düşündü:

“Ya pilot?”

Sarışın çocuk, ayaklarını yere indirdi, buğulanan toprağa oturdu:

“Biz düştükten sonra uçup gitmiştir. Buralara inemez. Tekerlekli bir uçakla inemez.”

“Bize saldırdılar!”

“Pilot döner mutlaka.”

Şişman çocuk başını salladı:

“Uçak düşerken, pencerelerin birinden baktım. Uçağın öteki bölmesini gördüm. Alevler çıkıyordu oradan.”

Uçağın bıraktığı ize baktı:

“Bizim oturduğumuz bölme yaptı bunu.”

Sarışın çocuk elini uzattı, bir ağaç gövdesinin çentik çentik olan ucuna dokundu. Bir an için, ilgileniyormuş göründü.

“Uçağın düşen bölmesi ne oldu?” diye sordu. “Nerede şimdi?”

“Fırtına çıkmıştı ya, denize sürükledi onu. Ağaçlar sapır sapır devrilirken çok tehlikeli bir şeydi bu. İçinde kalan çocuklar vardır herhalde.”

Şişman çocuk bir an durakladı, sonra gene konuştu:

“Senin adın ne?”

“Ralph.”

Kendi adının da sorulmasını bekledi şişman çocuk. Ama böyle bir öneride bulunan olmadı. Ralph denilen sarışın çocuk, belli belirsiz gülümsedi, ayağa kalktı, gene lagüne doğru yöneldi. Şişman çocuk, Ralph’ın yanından ayrılmıyordu.

“Herhalde bir yığın çocuk vardır, şuraya buraya dağılmış. Başkalarını görmedin, değil mi?”

Ralph, hayır dercesine başını sallayıp, daha hızlı yürümeye başladı. Derken, ayağı bir dala takıldı, paldır küldür yere kapaklandı.

Şişman çocuk, soluk soluğa durdu yanı başında:

“Teyzem koşma dedi bana. Astımdan ötürü.”

“Astım mı?”

Şişman çocuk biraz şişindi:

“Evet, öyle. Nefes alamıyorum. Bizim okulda astımı olan tek öğrenci bendim. Üç yaşından beri de gözlük takarım.”

Gözlüğünü çıkardı, gözlerini kırpıştıra kırpıştıra gülümseyerek Ralph’a uzattı. Sonra gözlüğün camlarını, pis rüzgâr ceketine sürmeye başladı. Bir acıya, içe dönük yoğun bir düşünceye kapılmışçasına, solgun yüzü değişti. Yanaklarının terini eliyle sildi; sonra hızla gözlüğü burnunun üstüne oturttu.

“O meyveler” dedi.

Uçağın gövdesinin bıraktığı ize bir göz attı.

“O meyveler” dedi. “Galiba…”

Gözlüğünün saplarını kulaklarının arkasına yerleştirdi, Ralph’ın yanından uzaklaştı ve karmakarışık bitkilerin arasında çömeldi:

“Bir dakika sonra gelirim…”

Ralph, dikkatle kendisine bir yol açtı, dalların arasından süzüldü gitti. Bir iki saniye içinde şişman çocuğun ıkınıp sıkınmalarını geride bıraktı. Kendisini lagünden ayıran bitkilerin yeşil perdesine doğru acele acele yürüdü. Devrilmiş bir ağacın gövdesini aştı, vahşi ormandan çıktı.

Kıyıda hindistancevizi ağaçları vardı. Ağaçlar, ışıkta dikiliyor, ışığa eğiliyor, ışığa yaslanıyordu. Yeşil tüyler, ta havalara yükseliyordu. Ağaçların dibi kaba otlarla kaplıydı. Devrilen ağaçlar, her şeyin altını üstüne getirmiş, otları paramparça etmişti. Çürüyen hindistancevizleri, ağaçların dalları her bir yana dağılmıştı. Arkada ormanın karanlığı ve uçağın bıraktığı iz vardı. Ralph, bir elini külrengi bir ağaç gövdesine dayadı; gözlerini kısıp, ışıldayan suya baktı. Orada, belki bir mil uzakta, beyaz köpüklü kocaman dalgalar, sığ mercan kayalığa çarpıyordu. Daha ötelerde, açık deniz koyu maviydi. Tam önünde, girintili çıkıntılı mercan kayalarla sınırlanan lagün, bir dağ gölü kadar durgundu. Mavinin her çeşidi, gölgeli yeşiller, morlar vardı bu sularda. Suyla hindistancevizi ağaçlarının yükseldiği set arasındaki kumsal, görünüşte sonu gelmeyen ince bir yaydı. Ralph’ın solundaki ağaçlar, kumsal ve sular, sonsuza dek uzanıyordu. Ve neredeyse gözle görülen sıcaklık, her bir yanı kaplamıştı.

Ralph, ağaçların bulunduğu setten aşağı atladı. Siyah ayakkabılarını kum örttü. Bir yumruk gibi tepesine indi sıcak. Giysilerinin yükünü hissetti sırtında. Ayakkabılarını tekmelercesine fırlattı. Diz kısmı lastikli çoraplarının her birini bir tek hareketle sıyırıp attı. Derken sete atladı gene, gömleğini çıkardı. Hindistancevizi ağaçlarıyla ormanın yeşil gölgeleri teninin üstünde kayarken, orada, kafatasını andıran hindistancevizleri arasında durdu. Sonra, kuşağının bir yılan biçiminde olan tokasını çözdü; kısa pantolonuyla donunu çekip çıkardı, göz kamaştıran kumsalla suya bakakaldı çırılçıplak.

On ikisini birkaç ay önce bitiren Ralph, hem küçük çocukların tombul göbeğinden kurtulmuş, hem de on dörtle on sekiz yaşları arasında olanların biçimsiz haline henüz girmemişti. Omuzlarının genişliği, güçlü kasları, ileride bir boksör olabileceğini gösteriyordu. Ama halim selim bir çocuk olduğu, ağzındaki ve gözlerindeki yumuşaklıktan anlaşılıyordu. Ralph, hindistancevizi ağacının gövdesini hafif hafif okşadı. Bu adanın gerçekliğine artık inanmak zorunda olduğunu kavrayınca, sevinçten güldü, gene amuda kalktı. Ayaklarını derli toplu yere indirdi, kumsala atladı. Diz çöküp, iki koluyla birden topladığı kumu göğsüne bastırdı. Sonra oturdu, ışıl ışıl, coşkulu gözlerle suya baktı.

“Ralph…”

Şişman çocuk, bacaklarını setten aşağı sarkıttı, dikkatle oturdu setin kenarına:

“Kusura bakma. Uzun sürdü… O meyveler yok mu…”

Camlarını silip gözlüğünü küçük yuvarlak burnunun üstüne oturttu. Gözlüğün çerçevesi, pembe ve derince tersine bir V izi bırakmıştı burun kemiğinin üstünde. Eleştirici bir gözle önce Ralph’ın altın gövdesine, sonra da kendi giysilerine baktı. Göğsünde boylu boyunca uzanan fermuarın ucuna el attı:

“Teyzem…”

Sonra kararlı bir hareketle fermuarı çekip açtı, rüzgâr ceketini sırtından sıyırdı:

“İşte…”

Ralph, şişman çocuğa yan yan baktı; bir şey söylemedi.

Şişman çocuk, “Hepsinin adını bilmemiz gerek herhalde” dedi. “Elimizde bir liste olmalı, bir toplantı yapmalıyız.”

Ralph karşılık vermeyince, şişman çocuk konuşmasını sürdürmek zorunda kaldı.

İçini dökercesine, “Bana ne derlerse desinler, aldırmam” dedi. “Yeter ki, okulda taktıkları adla çağırmasınlar beni.”

Ralph, birazcık ilgi gösterdi:

“Neydi o ad?”

Şişman çocuk, arkasına bir göz attı, sonra Ralph’a doğru eğildi, fısıldadı:

“Domuzcuk derlerdi bana.”

Ralph kahkahalar attı, ayağa fırladı:

“Domuzcuk! Domuzcuk!”

“Ralph, ne olur…”

Domuzcuk, korku içinde ellerini kavuşturdu:

“Sana söyledim, istemiyorum…”

“Domuzcuk! Domuzcuk!”

Ralph, dans ede ede, sıcak kumsalda ilerledi. Sonra, kollarını açıp, bir savaş uçağı biçiminde geri döndü; makineli tüfekle ateş açtı Domuzcuk’a:

“Taka-taka-taka-tak!”

Domuzcuk’un ayaklarının dibinde kuma attı kendini, katıla katıla güldü:

“Domuzcuk!”

Domuzcuk, istemeye istemeye gülümsedi. Böyle bir adla da olsa, benimsendiğine seviniyordu gene de:

“Ötekilere söylemedikçe…”

Ralph, yüzü kumda, kıkır kıkır güldü. Gene bir acıya, yoğun bir düşünceye kapılmış gibi oldu Domuzcuk’un yüzü:

“Bir dakika…”

Acele ormana daldı. Ralph ayağa kalktı; tırıs giden bir at gibi koşarak, sağa doğru yöneldi.

Burada kumsal ansızın bitiyordu. Pembe granitten yapılmış kocaman bir dörtgen, ormana, hurma ağaçlarına, kuma, suya hiç aldırmadan dikiliveriyor; dört ayak yüksekliğinde bir çeşit iskele meydana getiriyordu. Üstünde ince bir toprak tabakası, yaban otları ve küçük hurma ağaçlarının gölgesi vardı. Burada boy atmalarına yetecek toprak bulunmadığı için, ağaçlar aşağı yukarı yirmi ayak yükselince, devrilip kuruyorlardı. Yerde çaprazlama duran bu kütüklerin üstüne oturmak çok rahattı. Devrilmeyen hurma ağaçları yeşil bir dam gibiydi. Bu damın altına, suyun karışık titreşimleri yansıyordu. Ralph kayaya tırmandı; burasını gölgeli ve serin buldu. Gözlerinden birini kapadı; bedenine düşen gölgelerin gerçekten yeşil oldukları kanısına vardı. İskele biçimindeki kayalığın denize bakan kenarına gitti, gözlerini suya dikti. Suyun dibi görülüyordu. Tropikal yosunların ve mercanların ışıltısıyla pırıl pırıldı su. Parlayan küçük balıklar, hızla oradan oraya yüzüyordu. Ralph, sevincinin çıkarabileceği en kalın sesle, kendi kendine bağırdı:

“Yaşaaa!”

İskele biçimindeki kayanın ötesinde, büyüleyici daha başka şeyler de vardı: Belki bir tayfunda, belki de geldikleri sırada çıkan fırtınada, kumları lagüne yığmak aklına esmişti Tanrının. Kumsalda uzun ve derin bir havuz meydana gelmişti böylece. Bu havuzun ucunda da pembe granitten yüksek ve düz bir çıkıntı vardı. Kumsallardaki havuzların derinliği konusunda kaç kez aldanmıştı Ralph. Onun için, hayal kırıklığına uğramaya hazırdı bu havuza yaklaşırken. Ne var ki, her şey gerektiği gibiydi bu adada. Deniz çok yükselince dolup taşan havuzun bir ucundaki su, koyu yeşil görünecek kadar derindi. Ralph, aşağı yukarı otuz yarda olan havuzu dikkatle inceledikten sonra suya daldı. Kanının ısısından daha sıcaktı su. Sanki kocaman bir banyoda yüzüyordu.

Domuzcuk gene göründü. Kaya çıkıntısına oturup, Ralph’ın yeşil ve beyaz bedenini kıskana kıskana seyretti:

“Fiyakalı yüzüyorsun.”

“Domuzcuk…”

Domuzcuk, çıkardığı ayakkabılarıyla çoraplarını çıkıntının üstüne özenle yerleştirdi. Ayak parmağıyla suyu denedi:

“Sıcakmış!”

“Ne sandın yani?”

“Bir şey sanmadım Teyzem…”

“Yuha teyzene…”

Ralph daldı, gözleri açık, suyun altında yüzdü. Havuzun kumlu ucu, bir tepenin yamacı gibi dikildi karşısına. Burnunu tutarak, sırt üstü yattı. Altın bir ışık, tam yüzünün üstünde oynadı, sonra paramparça oldu. Domuzcuk kararlı bir hal aldı, kısa pantolonunu çıkarmaya başladı. Şimdi solgun ve şişman bedeni çıplaktı. Ayak parmaklarının ucuna basa basa, havuzun kumlu kısmına gitti, Ralph’a gururla gülümseyerek, boynuna gelen suyun içine oturdu.

“Yüzmeyecek misin?”

Domuzcuk, hayır dercesine başını salladı:

“Yüzme bilmiyorum. İzin vermediler. Astımım…”

“Yuha astımına!”

Domuzcuk, bir çeşit alçakgönüllü sabırla katlandı buna:

“Sen çok güzel yüzüyorsun.”

Ralph sırtüstü yüzüp, kum tepesinin yanından uzaklaştı. Ağzını suya soktu, havaya su püskürdü bir fıskiye gibi. Sonra çenesini kaldırıp konuştu:

“Beş yaşında yüzmesini bilirdim. Babam öğretti bana. Babam deniz kuvvetlerinde binbaşıdır. İzin alınca, gelip bizi kurtaracak. Senin baban neci?”

Domuzcuk, ansızın kızardı:

“Babam öldü” dedi çabucak, “Anneme gelince…”

Gözlüğünü çıkardı, camları temizlemek için boşuna bir şeyler aradı.

“Teyzemle otururdum. Teyzemin şekerci dükkânı vardı. Öyle çok şeker yerdim ki! Canımın istediği kadar yerdim. Baban ne zaman kurtaracak bizi?”

“Elinden geldiği kadar çabuk kurtaracak.”

Domuzcuk sudan çıktı, sırılsıklam ve çıplaktı; gözlüğünü çorabıyla sildi. Kulaklarına gelen tek ses, mercan kayalıklarında parçalanan büyük dalgaların uzun gıcırtısıydı şimdi.

“Baban nereden biliyor bizim burada olduğumuzu?”

Ralph, tembel tembel yuvarlanıp durdu suların üstünde. Suyun ışıltısıyla çarpışarak her yeri kaplayan hayal görüntüleri gibi, uyku sardı onu.

“Baban nereden biliyor bizim burada olduğumuzu?”

Ralph “Biliyor” diye düşündü, “çünkü, çünkü, çünkü…”

Ralph’ın kulaklarından çok uzaklaşmıştı dalgaların kayalardaki gümbürtüsü:

“Havaalanında ona söylerler.”

“Söylemezler, Pilotun dediğini duymadın mı? Atom bombası dediğini? Hepsi öldü.”

Ralph sudan çıktı, Domuzcuk’un karşısına dikildi, bu alışılagelmemiş sorunu düşündü.

Domuzcuk direniyordu:

“Burası bir ada değil mi?”

Ralph ağır ağır konuştu:

“Bir kayanın üstüne tırmandım. Burası bir ada bence.”

“Hepsi öldü” dedi Domuzcuk. “Burası da bir ada. Hiç kimse bilmiyor bizim burada olduğumuzu. Baban bilmiyor, hiç kimse bilmiyor…”

Domuzcuk’un dudakları titredi, gözlüğünün camları buğulandı:

“Ölünceye dek kalabiliriz burada.”

Domuzcuk bunu söyler söylemez, sıcaklık sanki arttı, tehlikeli bir yüke dönüştü. Ve lagünün suları, gözlerini kör eden bir ışımayla, üstlerine saldırır gibi oldu.

“Üstümü başımı alayım” diye mırıldandı Ralph, “şurada.”

Güneşin düşmanlığına boyun eğip, küçük adımlarla kumda koştu. İskele biçimindeki kayalığın üstünde, şuraya buraya atılmış giysilerini buldu. Kurşuni gömleği sırtına geçirmekten garip bir haz aldı. Sonra kayanın kenarında yeşil gölgelikte, rahat bir kütüğe oturdu. Giysilerinin çoğunu kolunun altına sıkıştıran Domuzcuk da oraya tırmandı. Durgun lagüne bakan küçük yalıyarın yanında devrilmiş bir ağaç kütüğüne yerleşti dikkatle. Sularla ağaçların karmakarışık yansımaları, teninin üstünde titreşiyordu.

Domuzcuk, çok geçmeden konuştu:

“Ötekileri bulmalıyız. Bir şeyler yapmalıyız.”

Ralph bir şey söylemedi. İşte bir mercan adasıydı burası. Kendini güneşten koruyor, Domuzcuk’un uğursuz sözlerine kulak asmıyor, tatlı düşlere dalıyordu.

Domuzcuk ise direniyordu:

“Kaç kişiyiz burada?”

Ralph ayağa kalktı, Domuzcuk’un yanına dikildi:

“Bilmiyorum.”

Küçük esintiler, sıcağın buğusu altında, cilalı suların üstünde şurada burada sürünüyordu. Esintiler, iskele biçimindeki kayaya varınca, hurma ağaçlarının yaprakları fısıldaşıyor, güneş ışığının silik benekleri gövdelerinin üstünden kayıp gidiyor ya da kanatlı parlak nesneler gibi oynuyordu gölgelikte.

Domuzcuk, başını kaldırıp Ralph’a baktı. Tüm gölgeler tersine yansıyordu Ralph’ın yüzüne: Üstte yeşiller, altta durgun suların pırıltısı vardı. Bulanık bir güneş beneği, saçlarının üstünde sürünüyordu.

“Bir şey yapmalıyız.”

Ralph, başını Domuzcuk’a doğru çevirdi; ama onu değil, öteleri görüyordu ona bakarken. Düşlerinde kurup da hiçbir zaman tam kavrayamadığı yer, gerçek yaşamına girivermişti ansızın. Ralph’ın dudakları, sevinçli bir gülümsemeyle aralandı. Bu gülümsemenin ona yöneldiğini, Ralph’ın onu benimsediğini sanan Domuzcuk da kıvançla güldü:

“Eğer gerçekten bir adaysa…”

“Bu ne?”

Ralph gülümsemiyordu artık. Parmağıyla bir şey gösteriyordu suda. Fildişimsi bir şey vardı eğreltiotlarını andıran yosunlar arasında.

“Bir taş.”

“Hayır. Bir denizkabuğu.”

Domuzcuk, ölçülü bir heyecanla coştu ansızın:

“Doğru. Bir denizkabuğu! Böyle bir şey görmüştüm eskiden. Bir tanıdığımın arka bahçesinin duvarında asılıydı. Sarmal biçiminde denizkabuğu derdi buna. Öttürüp annesini çağırırdı; annesi de gelirdi. Öyle kıymetli bir şey ki…”

Ralph’ın dirseğine bitişik bir hurma fidanı, sulara doğru eğiliyordu. Ağırlığı yüzünden, verimsiz topraktan bir topak kopmuştu bile. Düştü düşecekti fidan. Ralph onu söktü, suyu karıştırmaya başladı. Pırıl pırıl balıklar şuraya buraya kaçışıyordu. Domuzcuk, tehlikeli bir biçimde suya doğru eğildi:

“Dikkat! Kıracaksın…”

“Kapat çeneni.”

Ralph, dalgın dalgın konuşmuştu. Denizkabuğu ilginçti, güzeldi, elde edilmeye değer bir oyuncaktı. Ne var ki, Ralph’ın kurduğu düşlerin canlı hayalleri, Ralph ile Domuzcuk’un arasına giriyordu. Bu düşlerin arasında yeri yoktu Domuzcuk’un. Fidanın eğilen sapı, denizkabuğunu yosunlara doğru itti. Ralph, bir elini dayanak gibi kullanıp, öteki eliyle aşağı doğru bastı. Denizkabuğu, suları damlaya damlaya, yukarıya doğru çıktı. Domuzcuk yakalayabildi onu.

Denizkabuğu salt görülen bir şey olmaktan çıkıp, dokunulabilen bir şey olunca, Ralph da heyecanlandı. Domuzcuk ise konuşup duruyordu:

“Sarmal biçiminde bir denizkabuğu… Öyle pahalı ki… Bahse girerim, satın almaya kalksan, ne paralar verirsin, ne paralar… Onun arka bahçesinin duvarına asılıydı ve teyzem…”

Ralph, denizkabuğunu Domuzcuk’un elinden aldı. Kabuğun içinden biraz su aktı, kolu ıslandı. Denizkabuğu koyu krema rengindeydi; şurasında burasında solgun pembeler vardı. On sekiz inç boyunda, kocaman bir şeytanminaresine benzeyen denizkabuğunun aşınan ucunda küçük bir delik açılmıştı. Ağız kısmının dudakları pembeydi. Hafif sarmal kıvrımların üstünde, güzel ve ince bir kabartma gibi biçimler vardı. Ralph, denizkabuğunu sallayıp, borunun derinliklerindeki kumları silkti.

“Bir inek gibi böğürüyordu” diyordu Domuzcuk. “Beyaz taşları da vardı o tanıdığımın. Bir de kuş kafesi vardı, içinde yeşil bir papağanla. Beyaz taşları öttürmezdi elbette. Derdi ki…”

Domuzcuk, soluk almak için durdu; Ralph’ın elindeki ışıldayan şeyi okşadı:

“Ralph!”

Ralph başını kaldırdı.

“Ötekileri çağırmak için bunu kullanabiliriz. Bir toplantı yaparız. Bizi duyunca gelirler.”

Sevinçle gülümsedi Ralph’a bakarak:

“Senin istediğin buydu değil mi? Onun için denizkabuğunu sudan çıkardın, değil mi?”

Ralph, sarı saçlarını itti eliyle:

“Senin tanıdığın nasıl öttürürdü bu şeytanminaresini?”

“Tükürüyormuş gibi bir şey yapardı. Astımım yüzünden, teyzem izin vermezdi benim üflememe. Şuradan nefes alıp üflediğini söylerdi.”

Domuzcuk, elini tombul göbeğinin üstüne koyup, nereden nefes alındığını gösterdi:

“Hele bir dene, Ralph. Ötekileri çağırırsın.”

Ralph, denizkabuğunun ucunu ağzına dayayıp, kuşkulu kuşkulu üfledi. Kendi soluğundan başka bir şey duymadı. Ralph, dudaklarındaki tuzlu suyu silip gene denedi ama ses çıkmıyordu denizkabuğundan.

“Tükürüyormuş gibi bir şey yapardı.”

Ralph, dudaklarını büzdü, hava fışkırttı denizkabuğunun içine. Osuruğu andıran hafif bir ses çıktı. Bu ses, iki çocuğun da öyle bir hoşuna gitti ki, birkaç dakika, kahkaha nöbetleri arasında, osuruk sesi çıkarıp durdu Ralph.

“Şuradan nefes alarak üflerdi.”

Ralph, Domuzcuk’un ne demek istediğini anladı; diyaframdan gelen bir solukla üfledi. Denizkabuğu hemen dile geldi: Kalın, haşin bir ses, hurma ağaçlarının arasında gümledi; ormanın çapraşıklığı içine yayıldı; dağın pembe granitine çarpıp yankılandı. Ağaçların tepesinden küme küme kuşlar havalandı. Ve bir hayvan, domuzlar gibi ciyak ciyak bağırarak çalıların içine daldı.

Ralph, dudaklarını ayırdı denizkabuğundan:

“Vay canına!”

Denizkabuğunun haşin gümbürtüsünün yanında, kendi sesi bir fısıltıyı andırıyordu. Denizkabuğuna dudaklarını dayadı, derin bir soluk alıp bir kez daha üfledi. Gümbürtü gene duyuldu. Ralph, kendini zorlayıp, daha derinden üfleyince, bir oktav yükselen ses, daha da uzaklara yayılan, kulak delici bir böğürtüye dönüştü. Domuzcuk, bağıra bağıra bir şeyler söylüyordu; yüzü sevinçliydi; gözlüğünün camları ışıldıyordu. Kuşlar öttü, küçük hayvanlar kaçıştı. Ralph’ın soluğu tükendi, denizkabuğunun sesi bir oktav düştü, gittikçe alçaldı, bir hava hışırtısı oldu.

Bir filin parlayan azı dişini andıran büyük şeytanminaresi sustu. Ralph, öylesine soluksuz kalmıştı ki, yüzü morarmıştı. Kuş çığlıklarıyla ve çınlayan yankılarla doluydu adanın havası.

“Yemin ederim ki, millerce uzaklara yayılır bu ses.”

Ralph, soluğunu buldu, art arda kısa sesler çıkardı denizkabuğundan.

“İşte, bir tane geliyor!” diye bağırdı Domuzcuk.

Kumsalda, aşağı yukarı yüz yarda uzakta, hindistancevizi ağaçlarının arasında bir çocuk göründü. Belki altı yaşlarında, gürbüz, sarışın bir oğlandı. Üstü başı yırtılmış, yediği çeşitli meyveler yüzüne gözüne bulaşmıştı. Belirli bir amaçla pantolonunu indirmiş, beline tam çekememişti henüz. Ağaçların bulunduğu setten kuma atlayınca, pantolonu ayak bileklerine düştü. Ayaklarını pantolondan sıyırıp, küçük adımlarla kayalığa doğru koştu. Domuzcuk, oraya tırmanmasına yardım etti. Bu arada Ralph, ormandan sesler gelinceye dek öttürdü denizkabuğunu. Küçük oğlan, Ralph’ın önünde çömeldi, parlak gözlerle aşağıdan yukarıya doğru Ralph’a baktı. İşe yarayan bir şey yapıldığını kavrayınca, rahatlamaya başladı; bedeninde temiz olan tek şeyi, pembe baş parmağını, ağzına koydu.

Domuzcuk, küçüğe doğru eğildi:

“Adın ne senin?”

“Johnny.”

Domuzcuk bu adı mırıldandı kendi kendine. Sonra bağırarak, Ralph’a bildirdi. Ama hâlâ denizkabuğunu öttüren Ralph ilgilenmedi. Bu akıllara sığmaz gürültüyü çıkarmanın yoğun hazzıyla yüzü morarmıştı; yüreğinin çarpışı, gömleğini kımıldatıyordu.

Artık kumsalda hayat belirtileri başlamıştı. Sıcaklığın buğusunda titreşen kumsal boyunca, bir yığın biçimler göründü. Erkek çocuklar, sessiz sıcak kumda yürüyerek, iskele biçimindeki büyük kayalığa doğru geliyorlardı. İnsanı şaşırtacak kadar yakında bulunan, Johnny yaşında üç küçük oğlan, meyve tıkındıkları ormandan çıkıverdiler ansızın. Domuzcuk’tan belki biraz daha küçük esmer bir çocuk, çalıları itip ortaya çıktı; kayalığa gelince, neşeyle gülümsedi herkese. Art arda geliyordu çocuklar. Saf Johnny ne yaptıysa, onlar da aynı şeyi yapıyor, devrilen hurma ağacı gövdelerine oturup bekliyorlardı. Ralph, denizkabuğundan, ta uzaklara yayılan kesik sesler çıkarıyordu hiç durmadan. Domuzcuk, çocuk kalabalığı arasında yürüyor, adlarını soruyor, bu adları aklında tutabilmek için kaşlarını çatıyordu. Çocuklar, yalın bir uysallıkla boyun eğiyorlar; megafonlu adamın sözünü dinledikleri gibi, Domuzcuk’un da sözünü dinliyorlardı. Kimi çıplaktı; giysilerini elinde taşıyordu. Kimi yarı çıplak, yarı giyinmişti. Okul üniformalarının gri, lacivert, bej, yünlü ceketleri vardı sırtlarında. Rozetleri, işaretleri, hatta çoraplarında ve kazaklarında renkli şeritler vardı. Yeşil gölgelikte, oturdukları ağaç kütüklerinden yükselen başları, kumraldı, sarışındı, siyahtı, kestane rengiydi, kum rengiydi, donuk kahverengiydi. Bu başlardan mırıltılar, fısıltılar çıkıyordu. Ralph’a bakan, hesaplayıp düşünen gözler vardı bu başlarda. Çocuklar olumlu bir iş yapıldığını biliyordu.

Kumsaldan tek başına ya da ikişer ikişer gelen çocuklar, sıcaklığın buğu perdesinin meydana getirdiği sınırı aşınca, birdenbire görülüyorlardı. Onlar yaklaşırken göze ilk ilişen şey, kumun üstünde oynayan, yarasayı andıran, kara bir yaratıktı. Bunun üstündeki gövde, biraz sonra görülebiliyordu ancak. Bu yarasamsı şey, çocuğun gölgesiydi; tam tepesinde olan güneş, telaşlı ayaklarının arasında küçük bir lekeye dönüştürmüştü gölgesini. Ralph, denizkabuğuyla uğraştığı halde, oynayan bir kara lekenin üstüne basa basa kayalığa son gelen iki kişiye dikkat etti gene de. Yusyuvarlak kafalı, çok açık saman sarısı saçlı bu iki çocuk, köpekler gibi soluyup Ralph’a gülerek, yere attılar kendilerini. İkizdiler. Ve böylesine güleryüzlü iki çocuğun birbirine tıpatıp benzemesi karşısında afallıyor, gözlerine inanamıyordu insan. Beraber nefes alıyorlar, beraber gülüyorlardı. Tombalak ve canlıydılar. Islak dudaklarını Ralph’a doğru kaldırmışlardı. Sanki yüzlerini gereğince örtecek derileri yokmuş gibi, profilleri belli belirsiz, ağızları açık kalmıştı. Domuzcuk, gözlüğünün ışıldayan camlarını onlara doğru eğdi; denizkabuğunun gümbürtüsü arasında, üst üste söyledi adlarını:

“Sam, Eric, Sam, Eric.”

Derken aklı karıştı. İkizler, hayır dercesine başlarını sallayıp birbirlerini gösterdiler işaret parmaklarıyla; çocuk kalabalığı gülüştü.

Sonunda Ralph, denizkabuğunu öttürmekten vazgeçti, oraya çöktü. Denizkabuğu elinden sarkıyor, başı dizlerine doğru eğiliyordu. Yankılanan sesler dinince, gülüşmeler de bitti, bir sessizlik oldu.

Kumsalın bir pırlanta gibi ışıldayan pusu içinde, kara bir şey ilerliyordu bocalaya bocalaya. İlk Ralph gördü bunu ve öyle yoğun bir dikkatle bakmaya başladı ki, tüm gözler o yana çevrildi. Bu kara şey, buğulu sıcaklığın yarattığı hayalimsi görüntülerden çıkıp açık seçik görülen kuma basınca, karaltının gölgelerden fazla giysilerden ileri geldiği anlaşıldı. Bir alay çocuktu bu acayip şey. Birbirine az çok ayak uydurarak, ikişer ikişer, koşut iki çizgi halinde yürüyorlardı. Giysileri aklın alamayacağı kadar acayipti: Pantolonlarını, gömleklerini, ötelerini berilerini ellerinde taşıyorlardı, ama her çocuğun başına, gümüş rozetli, dört köşe kara bir şapka geçirilmişti. Bedenleri, boyunlarından ayak bileklerine kadar kara pelerinlerle örtülüydü. Bu pelerinlerin sol göğüs hizasında, gümüş rengi uzun bir haç vardı. Tropiklerin sıcağı, yiyecek aramak ve yanan kumsalda şimdi terler dökerek yürümek, yeni yıkanmış kırmızı eriklere döndürmüştü çocukların tenini. Onları komuta eden de aynı biçimde giyinmişti ama şapkasındaki rozet altın rengiydi. Alay, büyük kayalığa aşağı yukarı on yarda yaklaşınca, bu çocuk bağırarak bir emir verdi. Ötekiler, yabansı ışığın altında soluk soluğa, terleye terleye, sallana sallana durdular. Emir veren çocuk, pelerini uçuşarak kayalığa atlayıverdi; kapkaranlık görünen bu yere baktı gözlerini kısıp:

“Boru çalan adam nerede?”

Güneşten gözleri kamaştığı için çevresini göremediğini anlayan Ralph, konuştu:

“Borulu adam yok, yalnız ben varım.”

Çocuk biraz daha yaklaştı, yüzünü buruşturup Ralph’ı süzdü tepeden. Gördüğü şey, yani kucağında fildişi renkli büyük şeytanminaresiyle oturan sarı saçlı oğlan, onu pek memnun etmemişti. Pelerinini savurarak, hızla döndü:

“Peki, bir gemi yok mu?”

Bol pelerinin örttüğü bedeni uzun, zayıf, kemikliydi. Kara şapkanın altında kızıl saçları vardı. Çilli yüzü çökmüştü. Aptal görünmeden çirkindi. Dik dik bakan açık mavi gözlerinden hayal kırıklığına uğradığı, öfkelendiği ya da öfkelenmeye hazır olduğu anlaşılıyordu:

“Bir büyük yok mu burada?”